Geen auteursrechten meer voor IT'ers: hoe kunnen bedrijven hun loonpakketten optimaliseren?

IT'ers zullen naar alle waarschijnlijkheid de fiscale gunstregeling voor auteursrechten verliezen en dat zullen ze voelen in hun portefeuille. Bedrijven moeten hun loonpakketten dus dringend optimaliseren om het verlies te compenseren.

Auteursrechten als motor voor groei

In 2008 werd in België een bijzonder gunstig belastingregime in het leven geroepen voor natuurlijke personen die inkomsten uit de overdracht van auteursrechten verkrijgen. Het werd initieel ingevoerd om de inkomsten van kunstenaars gunstiger te belasten.

Bij gebrek aan een duidelijke en afgelijnde definitie van de term “auteursrechten” werd het toepassingsgebied in de praktijk (en ook door de fiscus) ruim geïnterpreteerd. Hierbij werd de code die een developer schrijft evenveel beschouwd als een intellectueel (creatief) werk als de zinnen die een romanschrijver neerpent.

Het auteursrechtenregime vond hierdoor zijn weg naar verschillende beroepscategorieën waar het alsmaar vaker een onderdeel werd van het loonpakket, zo ook in de IT-sector. Zowel grote als kleine IT-bedrijven profiteerden van deze fiscale gunstregeling, omdat het hen in staat stelde om ervaren (en dus redelijk dure) profielen toch aan zich te binden voor relatief beperkte kosten. Vooral voor groeiende bedrijven met een beperkter kapitaal betekende dit een groot voordeel.

Vernieuwde definitie en strikt toepassingsgebied

Hoewel het auteursrechtenregime nog wel blijft bestaan, heeft de wetgever nu de definitie van de term “auteursrechten” vernieuwd. Hierdoor is het toepassingsgebied strikt afgelijnd en niet langer een grijze zone. Doordat softwareontwikkelaars geen werken van letterkunde of kunst produceren, kunnen zij in de toekomst zo goed als zeker geen aanspraak meer maken op de fiscale gunstregeling voor auteursrechten.

Concreet betekent dit dat softwareontwikkelaars voor hun werk als developer volledig zullen belast worden via de progressieve inkomstenbelasting en dat zullen ze voelen in hun portefeuille. Voor 2023 is er nog een overgangsregeling in gebruik, maar ook die vervalt in 2024.

Extra struikelblok in de war for talent

De nooit aflatende war for talent en de stijgende loonkosten zorgden al voor een hypercompetitieve jobmarkt, maar bedrijven moeten nu extra creatief uit de hoek komen om een antwoord te bieden op het wegvallen van de gunstregeling en dat wordt een zeer moeilijke oefening.

Om een concreet voorbeeld te geven: stel dat een softwareontwikkelaar 20% van zijn bruto jaarloon van 42 000 euro als vergoeding voor de overdracht van auteursrechten krijgt. Met het wegvallen van de fiscale gunstregeling zal die ontwikkelaar daar jaarlijks een kleine 3.000 euro netto minder van overhouden. Dat is een niet te onderschatten verlies dat werkgevers op een andere manier zullen moeten compenseren.

De meest voor de hand liggende oplossing is om het brutoloon te verhogen, maar dat betekent voor veel bedrijven -en al zeker die met veel werknemers- meteen een gigantische meerkost. Bovendien heeft de recente indexering de loonkosten al serieus onder druk gezet en zijn budgetten voor bijvoorbeeld freelancers niet mee geïndexeerd.

Andere manieren om loonpakketten te optimaliseren

Als bedrijf is dit dus het moment om alle loonpakketten zo snel mogelijk te optimaliseren. Ontwikkelaars die op termijn geen evenwaardige compensatie krijgen van hun werkgever zullen immers graag vertrekken naar bedrijven die dat wel voorzien hebben.

Gelukkig zijn er voor bedrijven nog andere manieren om het verlies aan netto koopkracht voor IT’ers op te vangen. Er bestaan verschillende (algemene) voordelen en beloningen die een competitief loonpakket mogelijk maken, zoals een cafetariaplan, netto onkostenvergoedingen, collectieve bonussen, etc.

Bedrijven kunnen ook gebruik maken van de korting op bedrijfsvoorheffing voor onderzoek en ontwikkeling. Die wordt toegekend aan bedrijven die werknemers in dienst hebben die werken aan onderzoeks- of ontwikkelingsprojecten of -programma's en die een kwalificerend diploma hebben. Deze regeling omvat ook softwareontwikkeling en een uitzondering op de diplomavereisten voor zogenaamde Young Innovative Companies.

Ook het systeem van belastingkrediet en investeringsaftrek voor O&O is een interessante piste om te bekijken. Die geldt voor octrooien en investeringen in onderzoek en ontwikkeling van nieuwe producten en toekomstgerichte technologieën die geen effect op het leefmilieu hebben of die het negatieve effect op het leefmilieu zoveel mogelijk proberen te beperken. Bedrijven die innovatieve software ontwikkelen, kunnen overigens ook van deze regeling profiteren, zonder dat ze daarvoor een octrooi hebben.

Daarnaast is er ook nog de innovatie-aftrek, waarmee bedrijven 85% van de netto-inkomsten uit auteursrechtelijk beschermde software die te maken heeft met een O&O project kunnen aftrekken van de belastingen.

De boodschap voor bedrijven is dus duidelijk: wil je de beste IT’ers aan je bedrijf binden, dan zal dat waarschijnlijk extra kosten met zich meebrengen, maar het loont zeker de moeite om alle opties grondig te bekijken, zodat de schade beperkt blijft. Niets doen is geen optie, want dan riskeer je om sterke medewerkers kwijt te raken aan de concurrentie.

Werknemers die een directe financiële impact zullen ondervinden van deze regeling, zullen de situatie binnen hun bedrijf goed moeten opvolgen om zeker te zijn dat ze niet zomaar een heel stuk loon moeten inleveren zonder er iets voor in de plaats te krijgen.

Bij Madison volgen we de ontwikkelingen op de voet en staan we steeds klaar om klanten en kandidaten te wijzen op verschuivingen in de arbeidsmarkt en hoe ze hun loonpakketten of loonsverwachtingen best aftoetsen aan de huidige situatie.