Freelance vs Perm: hoe staat de IT-jobmarkt ervoor in 2023?

De IT-jobmarkt zit momenteel met een stevige mismatch. Bedrijven geven steeds meer de voorkeur aan vaste medewerkers, terwijl de sterkste profielen er vaak voor kiezen om op freelance basis te werken. Gregg en Illias, twee van onze senior recruiters laten hun licht schijnen op de situatie.

Permanente medewerkers meer in vraag

De freelance industrie is constant in beweging. Waar we na Covid-19 nog een grote stijging van het aantal IT-freelance plaatsingen zagen, is die markt ondertussen serieus wat terrein kwijtgespeeld aan de ‘perms’, medewerkers in vaste loondienst.

Gregg Annaert, Senior IT Freelance consultant: “Tijdens de corona crisis zagen we dat veel bedrijven hun budgetten voor nieuwe werknemers terugschroefden. Er heerste grote onzekerheid in de jobmarkt en veel organisaties keken de kat uit de boom. Toen het ergste achter de rug was, zagen we dat bedrijven terug inzetten op groei en innovatie en nam de vraag naar freelancers enorm toe. Daarnaast hebben veel perm medewerkers toen ook de stap naar het zelfstandigenstatuut gezet. Vandaar dat we toen bij Madison gestart zijn met onze freelance afdeling.

Intussen zien we weer een omgekeerde beweging: bedrijven geven vaker de voorkeur aan vaste medewerkers, waardoor een grote poule freelancers overblijft die op zoek zijn naar projecten. Voor sommige jobs waar kandidaten vroeger eerder schaars waren, kunnen we nu in een keer tientallen kandidaten voorstellen.”

Indexering als struikelblok voor freelance

Illias Rottier, Senior IT Analytical consultant: “De markt blijft gevoelig aan veranderingen en ook bedrijven bleven het afgelopen jaar niet gespaard van de stijgende kosten. Door de sterke inflatie en torenhoge energieprijzen zien veel werkgevers hun eigen onkosten enorm toenemen. We werken bijvoorbeeld samen met productiebedrijven die heel afhankelijk zijn van de prijzen van grondstoffen. Tel daar de indexering van loonkosten bij en er blijft nog maar weinig budget over voor werving.”

“De indexering is inderdaad een zeer belangrijke factor de laatste maanden”, stelt Gregg. “Freelancers hebben hun tarieven wel geïndexeerd, omdat hun eigen onkosten natuurlijk ook gestegen zijn. Daar hebben we alle begrip voor, maar we moeten hen er ook altijd op wijzen dat bedrijven die redenering niet volgen. Hun kosten zijn ook gestegen, ze hebben de indexering voor hun eigen mensen al moeten bekostigen, dus hun budgetten voor freelance zijn niet mee gestegen.”

“Diezelfde trend zet zich trouwens door in de voorstellen die perm kandidaten krijgen”, zegt Illias. “De lonen die kandidaten vragen, zijn dan wel marktconform door de recente indexering, maar bedrijven gaan daar nog niet gemakkelijk in mee.”

Cultural fit is ook belangrijk voor freelancers

Tegenwoordig is de match met het bedrijf ook zeer belangrijk geworden. Bedrijven zijn heel streng in hun selectieprocessen en willen een perfecte cultural fit, zelfs voor kandidaten die hen maar voor enkele maanden uit de nood moeten komen helpen.

“De hiring processen voor freelancers zijn vaak te omslachtig”, zegt Gregg. “Het gebeurt regelmatig dat een freelancer 3 of 4 gesprekken moet doorlopen om dan nog afgewezen te worden omdat de juiste klik er niet is. Dat kan voor veel kandidaten bijzonder frustrerend zijn.”

“We raden bedrijven dus zeker aan om hun hiring processen strak en transparant te houden als ze goeie freelancers aan de haak willen slaan. Bekijk het zo: bedrijven schakelen ons vaak in omdat ze iemand nodig hebben die een collega snel uit de nood moet helpen. Als ze dan verschillende geschikte freelance kandidaten afwijzen omdat ze vinden dat er geen cultural fit is, lopen ze het risico dat de productie vertraging oploopt. Of erger nog: dat hun huidige collega het ook niet meer ziet zitten en vertrekt.”

Verschillende verwachtingen

“Bedrijven zijn inderdaad strenger geworden”, beaamt Illias. “Soms kan dat ook zorgen voor onrealistische verwachtingen als ze per se een vaste medewerker willen aanwerven. De heel gespecialiseerde profielen kiezen namelijk bijna allemaal voor een zelfstandigenstatuut.

Neem nu bijvoorbeeld SAP-experten: veel bedrijven willen die per se in vaste loondienst, maar dat is een moeilijk verhaal. De topprofielen zijn ofwel al vast aan de slag, of ze zijn heel gelukkig als freelancer. Ze weten immers van zichzelf dat ze goed zijn in hun job en veelgevraagd zijn, dus ze zitten in een zeer comfortabele positie.

Als bedrijven ons inschakelen om zo’n kandidaten te vinden, leggen we ook meteen heel duidelijk uit hoe de markt op dit moment in elkaar zit en dat ze hun pijlen beter richten op freelancers.”

De vraag is of er door die mismatch in vraag en aanbod veel freelancers misschien terug de stap naar loondienst willen zetten? Het antwoord daarop is (helaas) nee. “Dat is niet iets wat we frequent zien”, aldus Illias. “IT’ers die gestart zijn met een eigen zaak, een auto en andere zaken gekocht hebben, zullen zelden terug de overstap maken naar een vaste job.

Tegelijk zijn er wel veel IT’ers die de overstap naar freelancer misschien te vroeg in hun carrière maken. Het is een aantrekkelijk statuut, maar het vraagt wel al enkele jaren ervaring op de teller. We zien dikwijls jonge mensen die na 3 jaar al zelfstandig worden, om dan in een zeer competitieve markt met ervaren profielen terecht te komen. Dat heeft natuurlijk ook een impact op hun verwachtingen, die niet altijd ingelost worden.”

Ook op zoek naar een nieuwe uitdaging? Bekijk dan zeker onze vacatures voor IT Freelance en de perm-vacatures voor IT Analytical en IT Leadership.